Toplum 5.0 Japonya Endüstri Devrimi
Toplum ilk olarak avcı toplumla başladı. İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için avlanmak zorundaydılar. Ardından insanlar tek besin kaynağının vahşi hayvanlar olmadığını keşfettiler. Buğday, arpa, mercimek, nohut gibi tahıl besinlerin keşfiyle tarım başladı. Tarım başlayınca insanlar ilk üretimine başlamış oldu. Belirli gruplar arasında diğer tarım arazilerine ve mahsullere saldırılar başladı. İnsanlar arası ilk savaşlar da böylelikle başlamış oldu. Ardından endüstriyel topluma geçiş sağlandı. İlk kez buhar teknolojisi ile ulaşım sağlanmaya, yeni endüstri ürünlerinin üretimine başlandı. Daha sonra bilgi toplumu dönemi başladı. Bilgisayarlar ve dijital teknolojinin hakim olduğu bu toplumda üretim çok daha büyük bir ivme kazandı. Evet görünüyor ki geleceğin toplumu ise süper akıllı toplum olacak. Robotlar ve insanların el ele verip üretim yaptığı toplumlar… Toplum 5.0 bakalım hayatımızda neleri değiştirecek. Zira Toplum 5.0 uygulanmaya başlandığında muhtemelen çok şey değişecek.
Toplum 5.0 Nedir?
Toplum 5.0 kısaca tanımlamak gerekirse: Teknolojik gücü doğru yönetecek akıllı toplumun gelişimine katkı sağlamasını amaçlayan felsefe diyebiliriz. Toplum 5.0 aslında bazı endişeleri beraberinde getiriyor. Bu endişelerden en önemlisi “istihdam sorunu” yaratma ihtimalidir. Giderek artan otonomlaşma özellikle mavi yakalı ve beyaz yakalı işçilerde işsizlik riskini ortaya çıkarabilir. Bazı kaynaklar bunun olabileceğini düşünürken, bazı kaynaklar ise tam tersi etki yaratacağını yani daha fazla istihdam kapısının açılacağını düşünüyor. Çünkü her robot ve elde ettiği veriler için bir akıllı yönetici gerektiği düşüncesindeler.
Endüstri 1.0: Su, Buhar, Rüzgar vb. doğal çevre gücünün makinelerde kullanılması. Özellikle buhar gücü ile çalışan lokomotif ve taşımacılık insan gözüyle deneyimlenen harika bir deneyimdi.
Endüstri 2.0: Elektriğin keşfi ve güç kaynağı olarak kullanılması. Elektrik Endüstri 2.0 kavramını ortaya çıkarttı. Elektrik kaynaklı seri üretim böylece büyük bir ivme kazandı.
Endüstri 3.0: Dijital, elektronik sistemler ve bilişim sistemlerinin sektöre hakim olmaya başlaması. Yani yazılım destekli üretimlerin ortaya çıkması diyebiliriz. Bilgisayar üretimle birleşince seri üretim bu sefer çok daha fazla bir ivme kazandı. Her ne kadar zamanla makineleşme artsa da insan gücüne her zaman ihtiyaç duyuldu.
Endüstri 4.0: İnsan gücü önemini yitirmeye başladı. Siber, fiziksel sistemler devreye girdi. Nesnelerin interneti ( Internet of Things ) kavramı fabrikalarda kullanılmaya başladı. Mobilleşme, nesnelerin interneti sayesinde büyük önem kazandı. Akıllı yüzükler, akıllı saatler, akıllı bileklikler üretilmeye başlandı. Herhangi bir nesneye internet erişimi sağlanmasıyla akıllı nesneler ortaya çıktı. Bu fiziksel sistemler sayesinde fabrikaların yönetimi fazlasıyla kolaylaştı. Enerji tüketimi azaldı, verimlilik arttı.
Endüstri 5.0: Toplum odaklı insansız teknolojiler. Robotlar fabrika içerisinde insan kolunun yapabileceği hemen hemen her hareketi yapabiliyor. Birbirleriyle iletişim kurabiliyor, elde ettikleri verileri anlık olarak bulut sistemine kaydedebiliyorlar ve böylece yöneticiler tarafından veriler anlık olarak kolaylıkla incelenebiliyor. Fabrikayı ise küçük bir insan grubu yönetiyor. İşte tam bu noktada da “istihdam” sorusu akıllara geliyor.
Almanya önderliğinde başlatılan Endüstri 4.0 sonrasında şimdi de Japonlar tarafından Toplum 5.0 kavramı “Toplum için teknoloji” önerisi ortaya atıldı. Toplum 5.0 bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçişi ifade ediyor. Japonya büyük bir teknoloji ülkesi olmasına rağmen adını 4.0 endüstrisinde pek fazla söz ettirememişti. Almanya’nın Hannover kentinde CeBIT teknoloji fuarının partner ülkesi Japonya idi. Toplum 5.0 ile Japonların hedefi toplumu dijital dönüşümlere hazırlamak ve yaşlanan dünya nüfusuna karşı çözümler üretmekti. Aynı zamanda çevre kirliliği ve doğal afetlerde Toplum 5.0 ‘ın önemli hedefleri arasında.
Teknoloji toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanmalı. (Japonya Başbakanı Shinzo Abe – CeeBIT 2017 Bilişim Fuarı)
Toplum 5.0 felsefesinin öne sürdüğü hedefler;
- Yaşlanan dünya nüfusuna karşı çözümler geliştirmek
- Sanal dünya ile gerçek dünyanın beraber işler hale getirilmesi
- Nesnelerin internetinden toplumun çıkarları gözetilerek faydalanılması
- Çevre kirliliği ve doğal afetler için çözüm yolları üretilmesi
Bu hedeflere ulaşmak için yıkılması gereken belli başlı engeller ise;
- Hukuk sistemindeki engeller
- Nesnelerin dijitalleşmesindeki bilimsel boşluklar
- Kalifiye personel eksikliği
- Sosyo-politik önyargılar
- Toplumsal direnç
Dünyada Robot Üretimi
Uluslararası robot federasyonuna (IFR) göre dünya robot pazarının lideri ülkeler Asya ülkeleri. Çin, Tayvan, Güney Kore ve Hindistan ise geleceğin robot ülkeleri.
Türkiye ve Endüstri 4.0 – Toplum 5.0
TUBİTAK verilerine göre Türkiye sanayisi hala 2.0 ve 3.0 seviyelerinde. Yani hala 4.0 seviyesi olan bilgi toplumu seviyesine ulaşamamışız. Bilgisayar ve dijital teknolojilerini endüstri ile yeterince entegre edememişiz. Bu sebeple bir an önce üniversite-sanayi iş birliğine başlanması gerekiyor. Zira endüstride teknoloji seviyesini yakalamanın en kolay yolu, genç beyinlerden yararlanmaktır.
Yapay zeka bütün dünyayı korkutuyor aslında. Öyleki yapay zekanın insanlığın sonunu getireceğini düşünenler dahi var. Benim için yapay zeka büyük bir tehlike arz etmiyor. Aksine bence yapay zeka insanlığın geleceği için büyük bir fırsat.
YAZININ ASLI: http://bugrahan.net/toplum-5-0-japonya-endustri-devrimi/